W wentylacji mechanicznej wymiana powietrza jest niezależna od jakichkolwiek wpływów atmosferycznych. Wymuszony przepływ powietrza uzyskuje się dzięki zastosowaniu jednego lub kilku wentylatorów. Wentylacja mechaniczna może mieć wiele odmian zależnych od sposobu wymiany powietrza, kierunku ruchu powietrza w stosunku do wentylowanego pomieszczenia, różnicy ciśnienia wewnątrz i na zewnątrz pomieszczenia. Możliwe jest też zmienianie parametrów powietrza wentylującego.
Najprostszym rozwiązaniem jest wentylacja wywiewna polegająca na zainstalowaniu wentylatorów w kanałach wentylacyjnych. W takim systemie wentylacji powietrze dostaje się do budynku przez nieszczelności okien i drzwi lub przez nawiewniki, podobnie jak w wentylacji naturalnej. Uniezależniamy się jednak od kaprysów przyrody, zmniejszających skuteczność usuwania powietrza z pomieszczeń. Lepszym rozwiązaniem jest wentylacja nawiewno-wywiewna, w której zarówno doprowadzanie, jak i usuwanie powietrza jest możliwe dzięki wentylatorowi.
Zaletą wentylacji mechanicznej jest możliwość dostosowania jej wydajności do faktycznych potrzeb mieszkańców, dzięki temu można stworzyć komfortowe warunki w pomieszczeniach. Regulacja systemu wentylacji mechanicznej może odbywać się automatycznie. W instalacjach wentylacji mechanicznej wykorzystuje się różną ilość świeżego powietrza. Wyłącznie świeże powietrze wykorzystuje się w instalacjach wentylacji mechanicznej wywiewnej oraz niektórych instalacjach nawiewno-wywiewnych. Oczywiście wyłącznie świeże powietrze wykorzystuje się w instalacjach grawitacyjnych.
Mieszaninę powietrza świeżego i obiegowego stosuje się w systemach klimatyzacji pełnej i systemach wentylacji mechanicznej nawiewno – wywiewnej opartej na mieszaniu powietrza.
