systemy kominowe ogólnie

To może na początku, zanim zajmiemy się systemami kominowymi Darco, powiemy kilka słów na temat podziału kominów.

Podstawowy podział kominów to podział na kominy wentylacyjne, spalinowe i dymowe.

Wentylacyjne – nawiewne czy wywiewne, przeznaczone są do dostarczenia świeżego powietrza potrzebnego w procesie spalania oraz usuwania zużytego czy wilgotnego powietrza z pomieszczeń budynku.

Spalinowe – mają za zadanie usuwanie produktów spalania z urządzeń grzewczych opalanych gazem czy olejem opałowym.

Dymowe – mają za zadanie usuwanie produktów spalania z urządzeń grzewczych na paliwa stałe (drewno, pelet, węgiel, koks czy miał).
Spaliny zawierają poza tlenkami gazowymi również pyły i sadzę oraz parę wodną.
Ze względu na konstrukcję kominy możemy podzielić na:

Kominy jednowarstwowe – to takie, których ściana komina jest jednorodna, np. kominy murowane z cegły, czy ze stali grubościennej itp.

Kominy wielowarstwowe – to takie, których ściana komina składa się z kilku warstw np. kominy z izolacją termiczną czy kominy powietrzno-spalinowe.
Inny podział kominów ze względu na miejsce montażu:

Kominy wewnętrzne – i wtedy przewody kominowe prowadzone są wewnątrz budynku jako samodzielne konstrukcje. To znaczy że nie są związane z budynkiem. Lub mogą być związane z ze ścianą nośną i prowadzone jako ściana kominowa.

Kominy zewnętrzne – jak sama nazwa wskazuje, prowadzone są na zewnątrz budynku. Mogą to być kominy konstrukcyjnie powiązany z budynkiem lub nie związany z budynkiem tzw. konstrukcje wolnostojące.
Ze względu na charakter pracy, kominy możemy podzielić na:

Kominy mokre – od niskotemperaturowych, gazowych kotłów CO, kotłów kondensacyjnych, gdzie temp. spalin zawarta jest w przedziale 80-160 °C.

Kominy suche – kominy od palenisk na paliwo stałe, gdzie temperatura spalin jest
Ze względu na zapotrzebowanie na ciąg, kominy możemy podzielić na:

Kominy pracujące w nadciśnieniu – ciśnienie wewnątrz komina jest wyższe od ciśnienia zewnętrznego (atmosferycznego). Są to kominy od palenisk z palnikami nadmuchowymi lub kominy gdzie wyrzut spalin wspomagany jest za pomocą wentylatorów.

Kominy pracujące w podciśnieniu – ciśnienie wewnątrz komina jest niższe od ciśnienia zewnętrznego (atmosferycznego). Są to kominy pracujące grawitacyjnie w wyniku działania ciągu kominowego.
Ze względu na zastosowane materiały kominy dzielimy na:

Kominy ceramiczne – zbudowane głównie z cegły lub odpowiednio wyprofilowanych kształtek ceramicznych i stosowane do odprowadzania spalin od kotłów na paliwo stałe takie jak węgiel i drewno. Temperatura spalin w takich kominach jest najczęściej wysoka przez cały okres palenia (~250°C).

Kominy i wkłady stalowe kwasoodporne – wykonywane są z blach stalowych chromoniklowych kwasoodpornych i stosowane do odprowadzenia spali mokrych z urządzeń opalanych gazem, olejem opałowym i peletem. Kominy takie są odporne na działanie wilgoci i kwasów powstałych w procesie spalania. Posiadają dużo mniejszą chropowatość powierzchni od tradycyjnych kominów murowanych. Temperatura spalin odprowadzanych w takich kominach najczęściej nie przekracza temp. 250°C .

Kominy i wkłady stalowe żaroodporne – wykonywane są z blach stalowych chromoniklowych żaroodpornych, przeznczonych do prac w wysokich temperaturach. Stosuje się je do odprowadzania spalin z urządzeń opalanych drewnem. Są odporne na wysokie temperatury, które mogą przekraczać 250°C, a w momencie zapalenia sadzy nawet dochodzić do 1000°C.

Kominy spalinowe i spalinowo – powietrzne – wykonywane są z blach stalowych chromoniklowych z dodatkową uszczelką na połączeniach nypel/kielich. Stosuje się je w kotłach z zamkniętą komorą spalania, z mechanicznym wyciągiem spalin z urządzeń opalnych gazem, olejem lub peletem. Temperatura spalin często nie przekracza 55°C.

Kominy spalinowe elastyczne – wykonywane są z taśm stalowych chromoniklowych. Stosuje się je do odprowadzania spalin od urządzeń opalnych gazem lub olejem opałowym. Rura elastyczna pozwala na montaż w krzywych kominach.

Przyłącz kominowe stalowe – wykonywane są z blach stalowych czarnych, przeznczonych do prac w wysokich temperaturach. Stosuje się je do odprowadzania spalin suchych z urządzeń opalanych drewnem. Są odporne na wysokie temperatury, które mogą przekroczyć 250°C, a w momencie zapalenia sadzy nawet dochodzić do 1000°C.

Przyłącz kominowe peletowe – wykonywane są z blach stalowych czarnych, z dodatkową uszczelką zapewniającą wymaganą szczelności i przeznczone są do prac w temperaturach poniżej 250°C. Stosuje się je do odprowadzania spalin suchych z urządzeń opalanych peletem.

Kominy izolowane – są to kominy wielowarstwowe, w których zastosowano dodatkową izolację z wełny mineralnej czy włókniny ceramicznej, po to aby ograniczyć nadmierne wychłodzenie komina lub ze względu na bezpieczeństwo i przepisy przeciwpożarowe.

Pozostaje jeszcze jeden podział kominów, na te które posiadają lub nie posiadają odporności na pożar sadzy. Dodatkowo zgodnie z polskimi przepisami i z paragrafem 266 Warunków Technicznych przewody spalinowe i dymowe powinny być wykonane z wyrobów niepalnych. Przewody kominowe produkowane z blach stalowych spełniają ten warunek.

Systemy kominowe DARCO, „Dlaczego systemy kominowe mają oznaczenie CE lub B”

Kominy znalazły się wśród tych wyrobów budowlanych, które podlegają szczególnemu nadzorowi rynku. Obowiązuje na nie głównie systemy oceny zgodności 2+. System ten, jest to taki w którym w procesie produkcyjnym częściowo bierze udział jednostka zewnętrzna nie związana z zakładem produkcyjnym np. INiG.

Kominy podlegają zarówno przepisom krajowym jak i europejskim. Co najważniejsze powinny posiadać odpowiednie właściwości użytkowe, które to powinny być utrzymane w całym okresie eksploatacji komina. Właściwości użytkowe deklaruje producent w Deklaracji Właściwości Użytkowych lub Krajowej Deklaracji Właściwości Użytkowej.

Producent może nadać znak CE na kominy, dla których obowiązują europejskie normy zharmonizowane. Są to takie normy, które znajdują się wykazie norm zharmonizowanych publikowanych w dzienniku urzędowym Unii Europejskiej, i zawierają odpowiednie załączniki ZA. Są to wspólne wymagania dla wyrobów produkowanych i wprowadzanych na rynku europejskim. Dla takich wyrobów wystawiamy Deklaracje Właściwości Użytkowych.

Jeśli norma nie jest normą zharmonizowana, a znajduje w zbiorze polskich norm, i oczywiście wyrób jest wyrobem budowlanym zgodnie z odpowiednim rozporządzeniem to można nadać znak B i wystawić Krajową Deklarację Właściwości Użytkowych. (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania i znakiem budowlanym).

Jeśli na dany wyrób budowlany nie ma odpowiednich norm, to są jeszcze inne możliwości wprowadzenia takie wyrobu do obrotu, poprzez Europejskie Aprobaty Techniczne lub Krajowe Oceny Techniczne. Oczywiście musi to być zrobione zgodnie z obowiązującymi przepisami zarówno krajowymi jak i europejskimi.

Jeśli wyroby kominowe został oznaczony znakiem CE lub B to znaczy, że zostały poddany bardzo rygorystycznemu systemowi oceny zgodności 2+. To również oznacza, że wyroby te maja duży wpływ na ogólne bezpieczeństwo budynków. Na wyrobach kominowych możemy spotkać się z ich oznakowaniem z normy i przepisów europejskich i krajowych. Co one oznaczają. Przykładowe oznaczenie takiego wyrobu kominowego to:

PN-EN 1856-1:2009 T450 N1 W Vm L50060 G100

Co ono oznacza:

PN-EN 1856-1:2009 – jest to numer normy i rok jej wydania na podstawie której wprowadziliśmy to oznaczenie wyrobu. PN-EN – jest normą europejską EN wprowadzoną do zbioru polski norm PN. Następnie T450 – jest to maksymalna temperatura pracy z jaką system kominowy może pracować w sposób ciągły czyli 450st.C. Dla kominów żaroodporny będzie to temperatura 600 st.C i T600. Wyższych temperatur niż 600st C norma PN-EN1856-1 nie przewiduje. Dla kominów spalinowych SKS, czy paletowych SPP, będzie ograniczenie temperaturowe do 250st C ze względu na materiał uszczelki i wtedy oznaczamy taki element kominowy symbolem T250.

Kolejne oznaczenie to N1 – jest to klasa ciśnienia, mówiąca o szczelności komina przy podciśnieniu 40Pa. Inne klasy to P i wymagana szczelność przy podciśnieniu 200Pa lub H i 5000Pa. I kolejne W – oznacza odporność na działanie kondensatu „Wet” (mokry) lub D „Dry” (suchy). Czyli W są to elementy, w których może występować kondensacja pary wodnej i mogą pracować na mokro. D są to elementy, które mogą pracować z suchym odprowadzeniem spalin, gdzie kondensacja nie występuje.

Oznaczenie Vm – jest to odporność materiału na korozję. Na wyrobach możemy spotkać się z oznaczeniem V1, V2, V3 lub Vm. 1,2,3 – oznacza, że producent komina sam określił klasę odporności na korozję materiału z którego zostały wykonane elementy kominowe. Natomiast Vm oznacza, ze przyjął klasę materiału zgodnie z atestem hutniczym.

Złożone oznaczenie L50060 – dotyczy rodzaju i grubości materiału z jakiego wykonany jest kanał spalinowy. I tak pierwsze dwie cyfry oznaczają rodzaj materiału wg tabeli w normie PN-EN1856, gdzie 50 oznacza gatunek materiału 1.4404, a np. gdyby zamiast 50 było 20 to by oznaczało że został zastosowany materiał w gatunku 1.4301. Pozostałe gatunki materiału i ich oznaczenie można znaleźć w normie. Pozostałe 3 cyfry 060 oznaczają grubość materiału z jakiego został wykonany element i to oznacza grubość 0,6mm. Gdyby było 100 to by znaczyło, że zastosowano materiał o grubości 1,0mm.

Pozostało G100 – gdzie G oznacza, że były robione badania wytrzymałościowe na pożar sadzy i taki komin jest na to odporny. Badanie to polega na nagrzaniu komina do 1000stC i utrzymanie tej temperatury przez okres około 30min. W tym czasie należy zmierzyć gazoszczelność oraz odkształcenia rur. 100 to odległość komina od elementów palnych wynosząca 100mm. To znaczy, że podczas badań na pożar sadzy w odległości 100mm od komina temperatura nie może przekroczyć 100stC.

Gdyby w oznaczeniu pojawiło się O zamiast G, to znaczy, że komin nie jest odporny na pożar sadzy i tego typu badania wytrzymałościowe nie były robione. Natomiast podczas badań termicznych takiego komina, maksymalna temperatura powierzchni materiałów palnych otaczających badany komin z zachowaniem podanych odległości, tutaj 100mm i w nominalnej temperaturze roboczej, w naszym przypadku 450stC nie powinna przekroczyć 85stC.

To by było prawie wszystko na temat oznaczenia elementów kominowych wg normy PN-EN 1856-1. Pozostaje temat znakowania gotowych kominów, dokumentów sprzedażowych, oznaczeń i informacji im towarzyszących zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Systemy kominowe DARCO-SWK, SWKŻ jak i gdzie je stosować.

Systemy kominowe SWK i SWKŻ są to jednościenne wkłady stalowe kwasoodporne do kominów ceramicznych pracujące w podciśnieniu.
SWK – to System Wkładów Kominowych
SWKŻ – to System Wkładów Kominowych Żaroodpornych

Wkłady kominowe SWK wykonywane są z blach stalowych chromoniklowych kwasoodpornych w gatunku 1.4404 (oznaczenie wg normy DIN) o grubościach
ścianek od 0,5-1,0mm. Stosowane są głównie do odprowadzenia spalin z urządzeń opalanych gazem, olejem opałowym i peletem. Maksymalna temperatura pracy takiego wkładu kominowego to 450st C. Przykładowe oznaczenie elementu takiego wkładu to: PN-EN1856-2:2009 T450 N1 W Vm L50xxx G 500.

Wkłady kominowe SWKŻ wykonywane z blach stalowych chromoniklowych żaroodpornych w gatunku 1.4828 (oznaczenie wg normy DIN) o grubościach ścianek od 0,8-1,0mm. Stosowane są głównie do odprowadzenia spali z urządzeń opalanych paliwem stałym – tj. drewnem. Maksymalna temperatura pracy takiego wkładu kominowego to 600st C. Przykładowe oznaczenie elementu takiego wkładu to: PN-EN1856-2:2009 T600 N1 W Vm L99xxx G 500-99=1.4828

Wkłady kominowe stosowane są wewnątrz budynków w nowo budowanych kominach lub starych, gdy modernizujemy kotłownie i zmieniamy rodzaj paliwa. Wykonane z blach chromoniklowych są odporne na działanie wilgoci, więc zabezpieczają te ceramiczne kominy przed ich zamakaniem. Para wodna zawarta w spalinach wykrapla się na chłodnych wewnętrznych ściankach komina i w postaci kondensatu spływa do miski na dole komina, następnie jest odprowadzana przez rurkę do kanału odpływowego. Zjawisko kondensacji może występować w momencie rozruchu kotła lub cyklicznej jego pracy. Zaletą takich wkładów jest ich duża odporność na działanie kwasów, głównie kwasu siarkowego. Posiadają również dużo mniejszą chropowatość powierzchni od tradycyjnych murowanych kominów, co znacząco zmniejsza opory przepływu. Temperatura spalin odprowadzanych w takich kominach najczęściej nie przekracza temp. 250°C. Każdy element rurowy wkładu posiada z jednej strony kielich, a z drugiej nypel. Montuje się je wsuwając jeden koniec rury w odpowiednio roztłoczony kielich drugiej. Montaż wkładu odbywa się zawszy kielichem do góry. Podobnie montaż przyłącza do trójnika 45st. odbywa się kielichem do góry. Natomiast do trójnika 90st
odwrotnie, kielichem w dół ze spadkiem 5% w kierunku kotła. Dla kotłów gazowych długość takie przyłącza nie powinna być dłuższa niż 2m, a dla innych ¼ wysokości komina.

Z jednej strony zaletę takich cienkościennych wkładów kominowych jest to, że się szybko nagrzewają, a z drugiej strony ich wadą jest to, że się szybko chłodzą. Szybkie nagrzanie wkładu kominowego pozwala nam, w krótkim czasie uzyskać odpowiednią temperaturę i tym samym odpowiedni ciąg kominowy. Natomiast szybkie schłodzenie powoduje osłabienie ciągu i powstanie kondensatu. Komin ceramiczny dłużej się nagrzewa co na pewno jest wadą przy rozpalaniu i kotłach pracujących cyklicznie.

Montaż wkładu polega na wpuszczeniu poszczególnych elementów rurowych od góry komina i połączeniu ich z kształtkami włożonymi od dołu komina. W nowo budowanym domu można taki wkładu zabudować podczas murowania ścian komina, pamiętając by nie zabrudzić go mokrą zaprawą murarską. Jednak przed rozpoczęciem montażu, należy oczyścić wnętrze komina z pozostałych produktów spalania oraz obluzowanych fragmentów ceramiki. Sprawdzić czy przekrój komina jest wystarczający, a można to zrobić np. przez wpuszczenie rurki pilotażowej. (1m odcinek rury powinien być wystarczający). Można wykorzystać o tego celu rurę z uchwytem montażowym.

Gdy już mamy pewność, że nasz wkład zmieści się w kominie, to należy przygotować się do właściwego montażu. Należy ustalić miejsce montażu trójnika i wyczystki i w tych miejscach odpowiedni rozkuć komin. Wykonać odpowiednią podstawę w kominie, na której będzie bazował wkład. Wkłady kominowe muszą zachować odpowiednią odległość od elementów palnych, która wynosi tutaj 500 mm. Maksymalna wysokość wkładu kominowe bez zastosowania dodatkowych podpór odciążających komin wynosi 10m. Takie podpory należy stosować co 10m. Stabilizację wkładu w osi komina uzyskujemy przez zastosowanie obejm ustalających.

Gdy już mamy gotowe rozkute otwory rozpoczynamy właściwy montaż poprzez umieszczenie na dole miski, wyczystki i trójnika, a od góry wpuszczamy elementy długościowe rurowe z wykorzystanie rury z uchwytami montażowymi i linki. Wkład powinien być zamontowany na taką wysokość ponad czapę kominową, by zostawić jeszcze miejsce na daszek, kołnierz przeciwdeszczowy i płytę dachową.
Zamiast daszka można zastosować nasadę kominową wspomagającą ciąg i osłaniającą wylot przed zawiewaniem wiatru.

Na koniec pozostaje zamontować jeszcze drzwiczki i zamurować wszystkie otwory montażowe. Przy grubych murach można zastosować przedłużenie wyczystki. Należy unikać kontaktu zaprawy murarskiej z elementami wkładu kominowego. Można to uzyskać przez zastosowanie przekładek z wełny mineralnej lub włókniny ceramicznej. Drzwiczki można obsadzić w specjalnej ramce montażowej, która w łatwy sposób pozwoli nam wymienić je na regulator ciągu.

Jeśli chodzi o trwałość wkładu kominowe, to ważne by pomieszczenie kotłowni nie miało styczności ze związkami fluoru i chloru, dotyczy to zakładów fryzjerskich, pralni, czy magazynów związków chemicznych itp.
Komin powinien być wyprowadzony ponad dach na odpowiednią wysokość zgodnie z wytycznymi zawartymi w normie PN-B-10425. Dobrze jest również wszystkie aspekty montażu uzgodnić z kominiarzem jeszcze przed samym montażem. Natomiast po zakończeniu prac należy dokonać przeglądu kominiarskiego odpowiednio udokumentowanego. Przy podstawie wkładu przymocować i uzupełnić tabliczkę znamionową. Przestrzeganie okresowych kontroli i czyszczenie komina zgodnie z obowiązującymi przepisami pozwala na wieloletnie użytkownie takich systemów kominowych.

Nasady kominowe

Kominy nadal są nieodłączną częścią krajobrazu, trudno wyobrazić sobie dom bez takiej instalacji. Co prawda, budowa domu bez komina jest możliwa, dzięki instalacjom wentylacji mechanicznej oraz nowoczesnym kotłom gazowym, które mogą być wyposażane w tak zwany boczny wylot spalin, jednakże domów takich praktycznie nie ma. Nie bez powodu zresztą, w takim budynku bez kominów nie byłoby bowiem … kominka. A to obecnie kluczowy element wystroju wnętrza każdego szanującego się salonu.  Kominek bez komina póki co obejść się nie może Kominki opalane drewnem w ogromnej większości funkcjonują na bazie tzw. grawitacyjnego odprowadzania spalin, w którym to spaliny ze spalanego drewna wydostają się na zewnątrz budynku na skutek naturalnego wyporu termicznego – jako ciepłe, a przez to lżejsze, unoszą się do góry i ulatują, poprzez tenże komin, do atmosfery. Rola komina jest, więc nie do przecenienia. Jest on drogą wydostawania się spalin (choć nie tylko, w większości domów mamy także przecież kominy wentylacyjne odprowadzające zużyte powietrze) z budynku do atmosfery. Zadaniem komina jest wykonanie tego zadania w sposób skuteczny i bezpieczny.

Skuteczność działania komina zależna jest od wielu czynników, z których nie wszystkie są w pełni związane z jego konstrukcją czy sposobem wykonania. Tak zwany ciąg kominowy (siła powodująca ruch spalin w górę do wylotu komina) zależy od kilku czynników, między innymi od:-różnicy temperatur spalin i powietrza na zewnątrz budynku (naturalny wypór termiczny),

– wysokości komina i pola jego poprzecznego przekroju (wartość podciśnienia w przewodzie kominowym jest wprost proporcjonalna do obu tych zmiennych – im wyższy i szerszy komin – tym większa wartość ciągu kominowego),

– wiatru, który może powodować wytwarzanie dodatkowego podciśnienia w kominie lub, gdy jest opadający, cofać przepływ spalin z powrotem do budynku,

– konstrukcji komina (porowatość, przewężenia, uskoki, ocieplenie) oraz jego szczytu (położenie względem kalenicy)

– konstrukcji budynku (dachu) i usytuowania budynku względem drzew

– ukształtowania terenu

– istnienia i jakości funkcjonowania wentylacji (zwłaszcza nawiewu powietrza do budynku

 

Jako, że działanie komina jest kwestią złożoną, warto skoncentrować się na równie ważnym, a może jeszcze ważniejszym aspekcie – na bezpieczeństwie. Zagrożenia związane z niewłaściwie wykonaną instalacją kominową są więcej niż znaczące. Od prozaicznych, związanych z problemami z rozpalaniem, cofaniem się dymu do pomieszczeń przy otwieraniu drzwiczek kominka, po bardzo poważne, z ryzykiem zatrucia tlenkiem węgla, czy też wywołania pożaru włącznie.

Ujmując to w sposób książkowy, dobrze wykonany komin musi:

– skutecznie odprowadzać całość produktów spalania z urządzenia grzewczego do atmosfery, eliminując możliwości przedostania się czadu do pomieszczeń mieszkalnych,

– poprzez wytworzenie odpowiedniego podciśnienia w kominie, regulować procesem spalania tj. zapewnić niezbędną ilość powietrza do spalania (urządzenia atmosferyczne),

– zapewniać bezpieczeństwo pożarowe zarówno w tracie normalnej eksploatacji, jak i w przypadku wystąpienia pożaru sadzy w kominie,

– być odporny na działanie spalin wytwarzanych w trakcie spalania, a także agresywnego kondensatu powstającego na wskutek wykroplenia spalin,

– posiadać odpowiednią trwałość zarówno w częściach zabudowanych, jaki i wylotów umieszczonych ponad dachem,

– zapewniać dostępność do bieżącej obsługi tj. przeglądów i usuwania zgromadzonych w kominie produktów spalania, w tym także usuwania zgromadzonych skroplin.

Przewód kominowy powinien być usytuowany w takim miejscu, aby długość czopucha, czyli odcinek łączący piec z kominem, była jak najkrótsza, oraz dostosowany do warunków pracy danego urządzenia oraz spełniać wymogi określone w Polskiej Normie. Długość czopucha nie może przekraczać ¼ efektywnej wysokości komina. Minimalny spadek powinien wynosić 5% w kierunku kotła, a jego długość dla urządzeń gazowych nie większa niż 2m.

Przewód kominowy powinien być prowadzony pionowo, a jego przekrój powinien być jednakowy na całej długości. Dopuszcza się odchylenie komina w kierunku pionowym nie więcej niż 30°, a w części skośnej należy zastosować otwór rewizyjny.Przewody kominowe mogą mieć w przekroju kształt koła, owalu, kwadratu czy prostokąta. Przekrój czy średnica komina nie może być mniejsza od średnicy wylotu spalin z kotła.

W przypadku zamiany paliwa stałego na płynne, należy dostosować przekrój komina do nowych warunków pracy. Najmniejszy wymiar przekroju lub średnice murowanych przewodów kominowych spalinowych o ciągu naturalnym i przewodów dymowych powinna być wynosić, co najmniej 0,14m, a przy zastosowaniu stalowych wkładów kominowych ich najmniejszy wymiar lub średnica – co najmniej 0,12m.

Przewody kominowe do wentylacji grawitacyjnej powinny mieć powierzchnię przekroju co najmniej 0,016m2 oraz najmniejszy wymiar przekroju co najmniej 0,1m. Kotły grzewcze na paliwa stałe oraz kominki z otwartym paleniskiem lub zamkniętym wkładem kominkowym o wielkości otworu paleniskowego kominka do 0,25m2 mogą być przyłączone wyłącznie do własnego, samodzielnego przewodu kominowego dymowego, posiadającego co najmniej wymiar 0,14×0,14m lub średnice 0,15m. W przypadku kominków o większym otworze paleniskowym – co najmniej 0,14×0,27m lub średnice 0,18m. Przy czym dla większych przewodów o przekroju prostokątnym należy zachowywać stosunek boków 3:2.

Przewody spalinowe i dymowe powinny być wyposażone w zamykane szczelnie otwory wyciorowe lub rewizyjne, a w przypadku występowania spalin mokrych, także w układ odprowadzania skroplin. Otwór rewizyjny powinien być umieszczony poniżej podłączenia czopucha, w odległości 0,3m od podłogi w miejscu łatwo dostępnym. Przewody kominowe spalinowe mierzone od osi wlotu przewodu spalinowego do krawędzi wylotu kanału nad dachem dla gazowych kotłów grzewczych o mocy nieprzekraczającej 35kW nie może być mniejsza niż 2m.

Dla innych przypadków kominy muszą mieć efektywną wysokość co najmniej 4,0m. Efektywna wysokość komina dla kotłów opalanych olejem powinna wynosić co najmniej 5m. Przewody kominowe powinny być wyprowadzone ponad dach zgodnie z PN-89/B-10425 na wysokość zabezpieczająca przed niedopuszczalnym zakłóceniem ciągu. Wyloty kominów powinny być wyposażone w nasady kominowe jeżeli wynika to z warunków pracy urządzenia, oraz położenia w określonej strefie wiatrowej i lokalnych warunków topograficznych.  Kominy w zewnętrznych ścianach budynku oraz kominy na zewnątrz budynku muszą być izolowane termicznie. Nieocieplane części kominów mogą występować jedynie w wewnętrznych ścianach budynku przylegających do pomieszczeń ogrzewanych.

Ze względu na konstrukcję kominy dzielimy na: 

Kominy jednowarstwowe – ściana przewodu kominowego jest jednorodna, np. kominy murowane, ze stali grubościennej itp..
Kominy wielowarstwowe – ściana przewodu kominowego składa się z kilku warstw np. kominy dwuścienne z izolacją termiczną czy kominy powietrzno-spalinowe. 
Kominy wewnętrzne – przewody kominowe prowadzone wewnątrz budynku jako samodzielne konstrukcje nie związane z budynkiem lub związane z ze ścianą nośną i prowadzona jako ściana kominowa. 
Kominy zewnętrzne – komin prowadzony na zewnątrz budynku, może być konstrukcyjnie powiązany z budynkiem lub nie związany z budynkiem tzw. wolnostojący.

Ze względu na charakter pracy kominy dzielimy na: 

Kominy mokre – od niskotemperaturowych, gazowych kotłów CO, kotłów kondensacyjnych, gdzie temp. spalin zawarta jest w przedziale 80-160 °C.   
Kominy suche – kominy od palenisk na paliwo stałe, gdzie temperatura spalin wyższa jest niż 160 °C.
Kominy pracujące w nadciśnieniu – ciśnienie wewnątrz komina jest wyższe od ciśnienia zewnętrznego (atmosferycznego). Są to kominy od palenisk z palnikami nadmuchowymi lub kominy wspomagane za pomocą wentylatorów ssących.  
Kominy pracujące w podciśnieniu – ciśnienie wewnątrz komina jest niższe od ciśnienia zewnętrznego (atmosferycznego). Są to kominy pracujące grawitacyjnie.  

Ze względu na zastosowany materiał kominy dzielimy na:

Kominy ceramiczne
Kominy ceramiczne w zależności od przeznaczenia mogą być budowane z cegły lub odpowiednio wyprofilowanych gotowych kształtek ceramicznych czy kamionkowych. Mogą być stosowane dla kotłów na paliwo stałe. Temperatura spalin w takich kominach jest wysoka przez cały okres palenia (~250°C). Nie występuje zjawisko kondensacji pary wodnej, gdyż taki komin pracuje przez cały okres czasu i ma zdolność akumulowania ciepła. Podłączenie do takiego komina kotła na paliwa gazowe i olejowe czy innych nowoczesnych kotłów niskotemperaturowych kończy się tym, że taki komin zamaka pod wpływem wilgoci, a kwas siarkowy powstający podczas kondensacji pary wodnej ze spalin skutecznie niszczy komin i powoduje wykwity.   

Kominy i wkłady stalowe kwasoodporne  
Kominy i wkłady wykonywane są z blach stalowych chromoniklowych kwasoodpornych w gatunku 1.4404 wg DIN o grubościach ścianek od 0,5-1,0mm. Stosowane są głównie do odprowadzenia spali z urządzeń opalanych gazem czy olejem opałowym i pracujących w podciśnieniu. Kominy takie są odporne na działanie wilgoci, która powstaje podczas procesu spalania, a tym samym i na korozję. Para wodna wykrapla się na chłodnych wewnętrznych ściankach komina i w postaci kondensatu jest odprowadzana przez miskę u dołu komina. Zjawisko kondensacji może występować w momencie rozruchu, lub cyklicznej pracy kotła w zależności od zapotrzebowania na ciepło. Zaletą ich jest duża odporność na działanie kwasów, głównie kwasu siarkowego. Posiadają dużo mniejszą chropowatość powierzchni od tradycyjnych kominów murowanych. Temperatura spalin odprowadzanych w takich kominach najczęściej nie przekracza temp. 250°C . Wkłady kominowe stosowane są wewnątrz budynków w nowo budowanych kominach lub starych, gdy modernizujemy kotłownie i zmieniamy rodzaj paliwa. Montaż wkładu polega na wpuszczeniu poszczególnych elementów rurowych od góry komina i połączeniu ich z kształtkami włożonymi od dołu komina. W nowo budowanym domu można taki wkładu zabudować podczas murowania ścian komina.  Kominy dwuścienne budowane są przy ścianie budynku lub jako wolnostojące. Składają się z wkładu wewnętrznego, izolacji cieplnej (50mm) i płaszcza zewnętrznego, wykonanego z blachy chromoniklowej w gat. 1.4301 o gr. 0,6mm   

Kominy i wkłady stalowe żaroodporne
Kominy i wkłady wykonywane są z blach stalowych chromoniklowych żaroodpornych w gatunku 1.4828 wg DIN o grubościach ścianek od 0,8-1,0mm. Stosuje się je do odprowadzania spalin z urządzeń opalanych drewnem. Są odporne na wysokie temperatury spalin, które mogą przekroczyć 250°C, a w momencie zapalenia sadzy nawet 1000°C. Wkłady kominowe są stosowane głównie w przypadku, gdy modernizujemy istniejący komin ceramiczny, który może być popękany i nieszczelny Składają się z wkładu wewnętrznego, izolacji cieplnej (50mm) odpornej na wysokie temperatury (do 1150°C) i płaszcza zewnętrznego, wykonanego z blachy chromoniklowej w gat. 1.4301 o gr. 0,6mm.

Kominy spalinowe i spalinowo-powietrzne
Kominy wykonywane są z blach stalowych chromoniklowych kwasoodpornych w gatunku 1.4404 wg DIN o grubościach ścianek od 0,5-0,6mm. Stosuje się je do odprowadzania spalin z kotłów z zamkniętą komorą spalania, gdzie temperatura spalin jest niska, poniżej 55°C. Kocioł taki wykorzystuje ciepło ze spalin i wyposażony jest w wentylator, który służy do wyciągu spalin.  Kominy takie składają się z koncentrycznego przewodu spalinowego odprowadzającego spaliny z kotła, oraz zewnętrznego przewodu doprowadzającego powietrze do spalania. Kominy spalinowe powinny być szczelne, gdyż pracują w nadciśnieniu. W połączeniach kielichowych takich kominów stosuje się dodatkowo specjalne uszczelki silikonowe, które zapobiegają przedostawaniu się spalin poza wewnętrzny  wkład kominowy.

Na polskim rynku posiadamy spory zakres systemów kominowych, w kwestii rozwiązań technicznych można z całą pewnością stwierdzić, iż technologie stosowane u nas nie odbiegają od tych na Zachodzie. Nawet więcej, z uwagi na fakt, iż wciąż popularne są w Polsce są paliwa na bazie węgla a także, niestety, dość powszechna jest praktyka użytkowania kominków i pieców grzewczych jako urządzeń utylizacji odpadów, wymagania dla instalacji kominowych są często znacząco wyższe niż u naszych lepiej rozwiniętych gospodarczo sąsiadów. Dlatego też aktualne polskie rozwiązania systemów kominowych można zaliczyć do najbezpieczniejszych i najbardziej nowoczesnych.

Rozwój techniczny rozwiązań kominowych jest po części także skutkiem coraz większego zaawansowania technologicznego urządzeń grzewczych. Im bardziej efektywny kocioł czy kominek, tym większe wymagania dla komina. Skuteczny odzysk ciepła wiąże się bowiem z zmniejszaniem tak zwanej straty kominowej, czyli ilości ciepła „uciekającej” przez komin. Jest to oczywiście zjawisko jak najbardziej pożądane, ale nierozerwalnie wiąże się z wychłodzeniem spalin, co z kolei oznacza pogorszenie naturalnego ciągu kominowego, zwiększenie ryzyka wykroplenia kondensatu oraz osadzania się sadzy. Takich warunków pracy nie wytrzyma każde rozwiązanie kominowe, dlatego też nowoczesnych, wydajnych kominów nie sposób podłączyć do

tradycyjnych kominów murowanych z cegły

Kominy te świetnie sprawdzały się w czasach gdy równa ilość ciepła była dostarczana do budynku, co do komina. W efekcie spaliny były gorące i suche, zjawisko kondensacji praktycznie nie występowało, ściany komina nie zamakały i nie rozszczelniały się, dodatkowo dobry ciąg kominowy i wysoka temperatura spalin ograniczała powstawanie sadz smolistych. Dziś kominy te dobrze sprawdzą się w zasadzie tylko w przypadku kominków otwartych (bez wkładu kominkowego), gdyż tylko tam warunki spalania nie spowodują ich szybkiej dewastacji.

W każdym innym przypadku należy poważnie rozważyć instalację

komina systemowego

czyli rozwiązania specjalnie przygotowanego do odprowadzania spalin z takich urządzeń – jak kominki. Rozwiązań systemowych jest wiele, każde posiada pewne zalety, ale też i wady. Omawiając je pokrótce warto zacząć od

ceramicznych systemów kominowych

To bardzo popularne w naszym kraju rozwiązania, świetnie sprawdzają się jako instalacja dla niezdecydowanych, którzy na etapie budowy domu nie są w 100% przekonani jakim paliwem będą ogrzewać dom. Dobrej jakości kominy ceramiczne to obecnie najlepszy sposób na dobry komin. Ich ścianki posiadają wysoką odporność termiczną, dość szybko nagrzewają się i wolno oddają ciepło (większość systemów to instalacje izolowane cieplnie), co sprzyja powstawaniu ciągu kominowego. Przede wszystkim jednak są bardzo odporne na działanie związków które występują w spalinach, a które w postaci kondensatu mogą pojawić się na ścianach komina.

Oczywiście kominy ceramiczne posiadają wady, nie sposób zamontować ich w istniejącym budynku, są ciężkie, a ich właściwości często zależą od jakości montażu (często zdarza się niestety, że kominy takie stawiane są przez firmy budujące cały dom, które nie posiadają odpowiedniego doświadczenia i podczas montażu używają złych zapraw, dopuszczają do pęknięć kształtek, czy mocują je nieprecyzyjnie). Pęknięcia i uszkodzenia kształtek są bowiem najbardziej niemile widzianą sytuacją w przypadku tych instalacji, renowacja takich kominów często sprowadza się bowiem do … instalacji do środka stalowego wkładu kominowego. Tym niemniej są to rozwiązania bardzo dobre, warte swojej, często bardzo wysokiej, ceny.

Tych, którzy budynek już wybudowali, lub nie chcą inwestować w bardzo drogi system ceramiczny mogą skusić

stalowe wkłady kominowe

Wkłady kominowe kwasoodporne to również bardzo dobre rozwiązanie zabezpieczające przewód kominowy przed działaniem temperatury, czy kwasów. Tutaj niestety nie mamy niemalże pełnej uniwersalności jak w przypadku kominów ceramicznych, komin stalowy należy dobrać do rodzaju paliwa, jakie będzie spalało nasze urządzenie grzewcze.

Do kominków zaleca się stosowanie stali żaroodpornych (gatunek 1.4828) o grubościach ścianki 0,8 – 1,0mm, tak wykonane wkłady kominowe będą zarówno dobrze chronić przez działaniem agresywnego kondensatu (choć nigdy tak dobrze jak kominy ceramiczne), jak również wytrzymają, nawet bardzo wysoką (do 1000 st. C) temperaturę. Takowa zazwyczaj nie jest osiągana w przypadku normalnego palenia w kominku, ale może wystąpić w przypadku tzw. pożaru sadzy – bardzo niebezpiecznego zjawiska do którego może dojść w każdym kominie, który nie jest właściwie konserwowany i użytkowany.  Wkłady stalowe winny być izolowane cieplnie dla zapewnienia właściwych warunków pracy (utrzymywanie wysokiej temperatury sprzyja zwiększaniu ciągu kominowego i ogranicza skraplanie), co może być niestety dość kłopotliwe w przypadku renowacji starego komina. 

Niewątpliwą zaletą stalowych systemów kominowych jest możliwość wykonywania różnej miary kształtek i przekrojów, nie zawsze standardowych, można więc dopasować instalację do danych warunków w budynku. Coraz bardziej popularne są więc na przykład, wkłady o przekroju owalnym, który pozwala wykorzystać maksymalnie dużą powierzchnię poprzecznego przekroju tradycyjnych prostokątnych szachów kominowych.

Jeśli w budynku nie ma komina, a mimo to chcemy „jakoś” kominek użytkować trzeba pomyśleć o

wolnostojących kominach

Kominy takie stanowią w pełni samodzielną konstrukcję mocowaną do ściany budynku. Zalety kominów dwuściennych chromoniklowych są identyczne jak wkładów stalowych. Zresztą wewnętrzny przewód odprowadzający spaliny wykonuje z dokładnie takich samych materiałów jak wkłady kominowe, tenże wkład otoczony jest wełną i płaszczem osłonowym, także wykonywanym z kwasoodpornej blachy, ale zwyczajowo już mniejszej grubości i „tańszego” gatunku. Kominy wolnostojące zwykle znakomicie spełniają swoją rolę, nie ma ograniczeń wymiarów przewodu kominowego, instalacja jest izolowana, zapewniony jest odpływ skroplin i elementy wyciorowe, to sprawia, iż tworzy się optymalne warunki do skutecznego odprowadzania spalin. Wadą takich instalacji jest wysoka cena oraz niekiedy wątpliwa uroda.

z ceramicznym płaszczem wewnętrznym

które próbują łączyć zalety wolnostojącego komina i komina ceramicznego. Instalacja jest więc uniwersalna i bardzo odporna na działanie kondensatu, no ale też znacząco cięższa, trudniejsza w montażu i droższa.

Niestety, dobre produkty często kosztują niemało, zdarzają się więc nierzadko pewne próby „chodzenia na skróty” przez użytkowników, czy instalatorów. Skutki tego typu praktyk niestety są często bardzo niedobre. Należy więc w tymmiejscu wspomnieć o kilku podstawowych rzeczach, na które warto zwrócić uwagę przy zakupie:

– elementy kominowe są poddawane szczegółowym testom, każdy producent przed wprowadzeniem wyrobu na rynek przeprowadza jego testy i gwarantuje parametry jego pracy za pomocą specjalnych oznakowań (gdzie między innymi wypisana jest dopuszczalna temperatura pracy, odległość od materiałów palnych, a także rodzaj materiału i jego grubość)

– wszystkie elementy kominowe winny być znakowane znakiem bezpieczeństwa CE, brak takiego oznakowania dyskwalifikuje produkt, gdyż jest on wprowadzony do obrotu bezprawnie

– materiały używane do budowy kominów systemowych są bardzo specjalistyczne – „okazje” cenowe trafiają się rzadko. Warto zwrócić uwagę, czy okazyjnie kupowany system kominowy nie jest przypadkiem produktem typowo wentylacyjnym (wykonanym na przykład z blachy ocynkowanej)

– kluczowym aspektem dobrej instalacji kominowej jest jej szczelność, elementy kominowe nie mogą więc być wykonywane w sposób stwarzający ryzyko wydostania się spalin (dyskwalifikuje to na przykład elementy stalowe wykonywane z zamkiem zamiast spawu, lub zgrzewane punktowo)

– wszystkie elementy kominowe winny być znakowane znakiem bezpieczeństwa CE, brak takiego oznakowania dyskwalifikuje produkt, gdyż jest on wprowadzony do obrotu bezprawnie

Niestety, nawet instalacja najbardziej wyszukanego systemu kominowego nie zwalnia nas od dbałości o jego prawidłowy stan techniczny i drożność. W tym celu, co najmniej cztery razy w roku użytkownicy kominków powinni zaprosić do wykonaniu przeglądu instalacji kominowej i jej czyszczenia. Nie do pominięcia jest też problem użytkowania tylko właściwego i dobrej jakości paliwa. To nie tylko ma dobry wpływ na czystość szyby w kominku, ale również pozwala na wydłużenie żywotności instalacji kominowej.

Prawidłowe podłączenie wkładu kominkowego można wykonać przy użyciu kilku rodzajów elementów:

  • Sztywne podłącza z elementów wykonanych z blachy żaroodpornej o grubości 1 mm
  • Sztywne podłącza wykonane z blachy czarnej o grubości 2mm
  • Elastyczne podłącza wykonane z podwójnej rury elastycznej o grubości taśmy 2 x 0,12 mm 

Wszystkie te elementy spełnią swoje zadanie, choć zdecydowanie najtrwalszymi są elementy z blachy żaroodpornej DIN 1.4828 (jest to specjalny stop zapewniający wysoką odporność na temperaturę – wykazuje również odporność na tzw. pożar sadzy – zjawisko podczas którego temperatura wewnątrz przewodu może osiągać ok. 1000 oC).  

Należy jednak zauważyć, iż żaden sposób podłączania kominka do komina nie będzie trwały, gdy w kominek będzie służył do spalania węgla, śmieci, mebli, miału węglowego itp. Prawidłowa eksploatacja ma bowiem ogromne znaczenie nie tylko dla estetyki obudowy kominka, czy trwałości wkładu kominkowego ale również trwałości i szczelności przewodu podłączeniowego.  

Wszystkie elementy podłączeń muszą posiadać ważne dopuszczenia na Polski rynek – wydane na przykład przez notyfikowane instytuty badawcze, lub być oznakowane europejskim znakiem bezpieczeństwa CE